uztaritze.info

Opinion

Anekdota bat ez hain anekdotikoa

Anekdota bat  ez hain anekdotikoa

Lehenik eta behin, Lore eta If eskertu behar dira baita sustengatu dituzketen beste zinegotzi guziak ere, gure hizkuntzaren defentsan agertu dituzten kuraiarengatik. Hain segur, badu denbora luzea ez zela horrelakorik ikusi Uztaritzeko Herriko etxean.

21 Mars 2018 | BEñAT CASTORENE

Nork daki eia, aurrekari bat aurkitzeko, ez ginukeen igo behar guretzat latzak eta adiera txarrean, erabakigarriak izan ziren frantziako iraultzaren gertakarietaraino.

Orduan izan baitziren bai uztariztar zinegotzi bai lapurtar biltzarkide errepublikaren inposaketei kontra protestatzeko. Zorigaitzez, dakigunez alferretan ari izan baldinbaziren ere.

Izan ere, Monsieur Saint-Jeanek, erdarako itzulpena exigitzeko Errepublikaren konstituzioa errekeritzen duenean, ez eiki du erraiten, nehork, ez digula sekula galdegin gure abisua, are gutiago gure baimena, delako konstituzioa Uztaritzen indarrean jartzeko.

Ederki barneratu baldin badu ere, Errepublika frantsesaren konstituzioa "manu militarri" inposatua izan zitzaien gure arbasoei berak kontent zirela ordu artinoko erregimen foralarekin. Nahiz frantziako erregeek XVII. mendean azkarki murriztu zieten jadanik.

Berek funtsean dakite nik bezain untsa, bainan atrebituko naiz Loreri et Ifi orroit araztera, ordutik Herri okupatua garela. Bada, etsipenez, ezinbestez, eta, zorigaitzez aitortu beharra daukagu, askotan interes material hutsen gatik ere, aspaldi danik okupazioa onartu duen Herria gara.

Nola gure aintzinekoek onartu zuten egoera hau?

Haien defentsarako, lehenik erran ginezake ez zutela sekula zinez imajinatu ahal izan oraiko desastrea; adibidetzat aipatuko nuke, 1930eko hamarkadaren hasieran, Jean Etcheparre mediku idazle izpiritu zorrotza bera optimista zela eta inozenki euskara salbatutzat zaukala.

Bestalde gu baino aurreko belaunaldikoek memorian zaukaten oraindik bortizkeriaz sumitutuak izan zirela eta bazuten oraindik errepresioaren beldur bizia; Pierre Lafitte uztariztar kalonjearen orduko testu batzuek argiki erakusten zutena.

Gu aldiz, orai, haiek ez bezala, gure hizkuntzaren hilobi ziloaren aurrean gaude, ezin dugu gehiago estakururik ezikusiarena egin eta gure buruari gezurrik sakatzeko.

Nola egoera hau inposatua izan zaigun, ez dugu ideiarik ere, hain den eskasa gure historiaren ezagutza, Pierre Lafitte, Eugene Goyenetche eta Michel Duhart uztarriztarren obrak eta beste askorenak eskuragarri ditugularik

Ifek sortu duen bapateko eztabaida iduriz anekdotikora, bainan, funtsean erranguratsura bueltatuz, aitortu behar dugu horrelako anitz, gure Herrian gaindi, egunero, gertatzen direla gehiago ohartzen ez garenak ere. Zorigaitzez, horiekin denok usatuak gara eta.

Alta, sufritzen dugun okupazio egoera hau ez badugu buruan atxikitzen, hoberako gure defentsaren estrategia traketsa izanen da eta txarrenerako normalitatean bizi ginatekeen bezala portatuko gara.

Pentsa! normala da guk, gure Herri propioan, gure jatorrizko hizkuntza defendiatzeko multikuralismoarekin, izpiritu idekitasunarekin eta abarrekin argudiatu behar izaitea jada edo laster ehortzitzat gauzkatenen aurrean?

Hain segur Tolosarrek euskararen erabileraren buruzko emaitzak lortu dituzte, gogor borrokatuz jakina, bainan, ez dezagun ahantz, guk ez dugun autonomiako erregimenari esker ere bai.

Bestetik, denbora berean, frogatu dute ere euskarak bizirauteko estatu independiente batek emanen dion hegemonia beharra daukala munduko beste hizkuntza guziek bezala.

Sustengatzen duen estatu propiorik gabe hizkuntza batek denbora luzean ezin du biziraun. Bestela erraitea gezurra erraitea da.

Denok, guk batez ere, ezbadugu egon nahi orai bezala defentsarik gabe osorik karraskatuak izan arte, erakunde nazional baten beharra daukagu eta horren eratze prozezu kolektiboari lotu behar gara. Bestenaz gureak egin du.

Barka begirunezko ohar kritiko aire hauek emaiten dizkizuenari, egoera berean zuen adoreaz bera kapable izanen zela segur izan nahiko lukeelarik.

Biba zuek.

Email Facebook Twitter LinkedIn

Opinion

Lettre aux Mintzalagun

28 Juin 2018 | LES MAIRIES DE AMASA-VILLABONA, ZIZURKIL, ANOETA, TOLOSA, AEK ANDOAIN ET GALTZAUNDI EUSKARA TALDEA

Ordubete. Ordubetean kafetxo bat har dezakezu lagunarekin, edo paseo bat eman, edo erosketak egin... Ordubetean bada ere, euskaraz bizi zaitezke. Horrela erabaki dute Tolosaldeko hainbat lagunek, astean ordubete hartu eta kidearekin euskaraz egitea: mintzalagun egin dira.

LIRE


Opinion

La porte est fermée

26 Juin 2018 | THOMAS GIACOMINI (AGENT CIRCULATION GARAZI / BAIONA à¢'€'“ ADHéRENT LAB)

Le 23 novembre 2015, M. Rousset, président de la Région Nouvelle-Aquitaine avec sa cour politique du jour inaugurait la réouverture de la ligne Garazià¢'€'‰/ Bayonne après de long et coûteux travaux (64.5 millions d'€) pour "améliorer la circulation des trains de proximité et des déplacements domicileà¢'€'‰/ travaux", selon une communication de la Région et de la SNCF.

LIRE


Opinion

C'est notre Tour!

21 Mars 2018 | ARMAND JAUNARENA, GARIKOITZ MUJIKA, ELORRI ARIN, OIER HIRIART, XIMUN DUHOUR, SANDRA POCHULU, OIER OA, PAXKAL ELGART, ROBERTO MURGIONDO

Le Tour de France passera au Pays Basque, le 28/7/2018, à l'occasion de l'étape contre la montre entre Senpere et Ezpeleta. Une nouvelle visite sur la carte du Tour se concrétise alors que nous subissons, comme peuple, une situation de non reconnaissance de nos droits humains collectifs les plus élémentaires.

LIRE


Opinion

Une des réponses qui aurait dû émerger

Une des réponses qui aurait dû émerger

07 Février 2018 | LORE ARISTIZABAL ANDIAZABAL

En tant qu'élus nous avons le devoir d'impulser et de normaliser la pratique de l'euskara dans notre ville, axe central du plan d'action de la politique linguistique que nous avions élaboré dans lequel toutes les mesures sont déclinées. Il ne s'agit pas de laisser cette lourde mission à la seule responsabilité et conscience individuelles des euskaldun.

LIRE


Opinion

Pour le respect des droits linguistiques des bascophones

Pour le respect des droits linguistiques des bascophones

01 Février 2018 | YVES MATXIKOTE JORAJURIA (IF)

Cette déclaration (faite lors du conseil municipal du 1er février 2018) donne suite à la drôle de situation qu'a engendré mon intervention en euskara du Conseil de Décembre. Même si mes paroles ont finalement été intégrées presque comme il le faut dans le PV, le problème linguistique persiste et il demande une solution.

LIRE


Opinion

De la vraie défense de la langue basque à Ustaritz

04 Janvier 2018 | JC SAINT-JEAN, POUR LA LISTE USTARITZ AVEC BON SENS

Lors de la séance du conseil municipal du 07 décembre dernier, à l'occasion d'une de ses interventions, l'un des membres de la majorité municipale, comme de coutume s'est exprimé en premier lieu en langue basque, mais avec une différence notable cette fois-ci, en effet il a catégoriquement refusé, dans un second temps, de traduire en français, à l'attention des nombreux élus non bascophones, le sens et la portée de son intervention.

LIRE