uztaritze.info

Opinion

Nora goaz erdal elebitasun honekin?

Euskalduntasunaren izaerak edo nolakotasunak baldintzatzen badu euskararen erabilera, D ereduak sortzen dituen euskal hiztunen inguruko datu eta informazio baikorrenak ere oso ezkorrak dira, tamalez. Begien bistakoa da D ereduaren emaitzek lekuan lekuko egoera soziolinguistikoaren araberako euskalduntasuna sortzen dutela.

04 Octobre 2018 | JOXE MANUEL ODRIOZOLA

Guk dakigula, D ereduaren euskalduntasunak nekez sortuko du euskal hiztun eta irakurle aktiborik euskararen arnasgunetzat dauzkagun eremuetatik kanpo. Izatekotan, eremu erdaldunduetako familia euskaltzaleetan egiten den transmisioa izan liteke salbuespena. Baina azken kasu horretan ere ingurune soziolinguistiko makro erdaldunak berehala higatuko du etxean mamitutako gaitasun komunikatiboa eta jarrera euskaltzalea.

Eusko Jaurlaritzak bere hizkuntza politika zuritzeko aldizka jakinaraziko digu zenbat euskal hiztun berri sortu diren hezkuntza sistemari esker. Inoiz ez dakigu euskal hiztun berri horien euskalduntasuna zehatz-mehatz zertan den. Gehienak erdal elebidunak direla adieraziko digute; hori, gutxienez, esaten digute. Erdal elebidun izateak gure baldintza soziolinguistiko makurrean dituen ondorio larriez, ordea, hitz erdirik ere ez. Euskara hizkuntza etniko minorizatu bat izateak hiztunaren gaitasun komunikatiboan muga izugarriak eragiteaz gain, euskaldunon psikologian, motibazioan eta jarreran dituen ondorio uzkurgarriak isilpean geratzen dira horrelako txosten eta adierazpenetan.

D ereduak elebidunak sortzen omen ditu, baina nolakoa da benetan elebitasun horren pean bizi diren euskal hiztunen eta irakurleen praktika linguistikoa? Galdera horri erantzun nahi ez izateak, argi uzten du, gure ustez, Jaurlaritzak ez duela onartu nahi bere hizkuntza politikaren porrota. Gero eta euskaldun gehiago omen gara Euskal Autonomia Erkidegoan. Haatik, euskal hiztun eta irakurle horiek, salbuespenak salbuespen, ez dira euskaldunak, euskalduna izatea euskaraz osoki edo partez bizitzea baldin bada. Euskaraz bizitzeko gaitasun komunikatibo eta identitate-atxikimendu askirik gabeko hiztunen fabrika bihurtu zaigu D eredua gehienbat.

Erdal elebidunak gehienbat erdal elebakarren sailean kokatu behar genituzke euskararen erabilerari dagokionez. Zantzu guztien arabera, erdal elebiduna ahoz eta idatziz erdal elebakarra da; onik onenean, elebitasun pasiboaren rola bete lezake. Eta, hain zuzen, zer-nolakoa da elebitasun pasiboaren emaitza hizkuntzetako bat estatu boterearen hizkuntza denean eta bestea botere horrexek berak baztertzen duenean?

Euskaraldiaren atarian gaudenez, ez gara hemen elebitasun pasiboa kritikatzen hasiko, baina badago zer hausnarturik elebitasun mota horren eraginkortasunaz. Oraingoz, bego honako ohartxo hau: elebitasun pasiboa izatez oso iraungikorra da, erabiltzen ez den hizkuntzaren gaitasun pasiboa (ulermena) iraungi egiten delako berehala. Jakina denez, hizkuntzak berehala ahanzten dira erabili gabe, eta hizketarik gabekoen ulermena zer esanik ez. Horregatik, elebitasun pasiboan oinarritutako solasak ez du gutxieneko duintasun komunikatiborik bermatzen hiztunen artean. Galdetu bestela euskaldun zahar askori zergatik jotzen duten erdarara euskaldun berria hitzak asmatu ezinean sumatzen dutenean. Ez baita beti izaten jarrera pedagogiko kritikagarria dutelako.

Nora goaz, beraz, erdal elebitasunarekin? Erdal elebidunak sortzen dituen hizkuntza politika honekin? Euskal nortasuna arrotz zaien D ereduko hiztunekin? Euskaldun sentitzen ez diren belaunaldi berriekin? Nortasun nazional euskaldunean hezteko eta sozializatzeko ahalmenik ez daukan hezkuntza sistema honekin? Euskararentzat egitura soziolinguistiko hegemoniko makrorik sortzeko botererik erakusten ez duen politika autonomiko honen iruzurra gero eta nabarmenagoa da.

Hori eta horrenbestez, erdararen morrontzarik gabeko hiztunak behar ditu euskararen normalizazio sozialak. Euskal elebidunak behar ditugu lehenbailehen, euskaratik eta euskaraz bizitzeko gai diren euskaldun alfabetatuak. Hizkuntzaren egoera etniko minorizatuetan hori ere nahikoa ez denez, euskal identitate nazionalaz taxututako euskaldunak sortzea dugu helbururik behinena.

Email Facebook Twitter LinkedIn

LES MAIRIES DE AMASA-VILLABONA, ZIZURKIL, ANOETA, TOLOSA, AEK ANDOAIN ET GALTZAUNDI EUSKARA TALDEA

Lettre aux Mintzalagun


Opinion

La porte est fermée

26 Juin 2018 | THOMAS GIACOMINI (AGENT CIRCULATION GARAZI / BAIONA à¢'€'“ ADHéRENT LAB)

Le 23 novembre 2015, M. Rousset, président de la Région Nouvelle-Aquitaine avec sa cour politique du jour inaugurait la réouverture de la ligne Garazià¢'€'‰/ Bayonne après de long et coûteux travaux (64.5 millions d'€) pour "améliorer la circulation des trains de proximité et des déplacements domicileà¢'€'‰/ travaux", selon une communication de la Région et de la SNCF.

LIRE


Opinion

Anekdota bat ez hain anekdotikoa

Anekdota bat  ez hain anekdotikoa

21 Mars 2018 | BEñAT CASTORENE

Lehenik eta behin, Lore eta If eskertu behar dira baita sustengatu dituzketen beste zinegotzi guziak ere, gure hizkuntzaren defentsan agertu dituzten kuraiarengatik. Hain segur, badu denbora luzea ez zela horrelakorik ikusi Uztaritzeko Herriko etxean.

LIRE


Opinion

C'est notre Tour!

21 Mars 2018 | ARMAND JAUNARENA, GARIKOITZ MUJIKA, ELORRI ARIN, OIER HIRIART, XIMUN DUHOUR, SANDRA POCHULU, OIER OA, PAXKAL ELGART, ROBERTO MURGIONDO

Le Tour de France passera au Pays Basque, le 28/7/2018, à l'occasion de l'étape contre la montre entre Senpere et Ezpeleta. Une nouvelle visite sur la carte du Tour se concrétise alors que nous subissons, comme peuple, une situation de non reconnaissance de nos droits humains collectifs les plus élémentaires.

LIRE


Opinion

Une des réponses qui aurait dû émerger

Une des réponses qui aurait dû émerger

07 Février 2018 | LORE ARISTIZABAL ANDIAZABAL

En tant qu'élus nous avons le devoir d'impulser et de normaliser la pratique de l'euskara dans notre ville, axe central du plan d'action de la politique linguistique que nous avions élaboré dans lequel toutes les mesures sont déclinées. Il ne s'agit pas de laisser cette lourde mission à la seule responsabilité et conscience individuelles des euskaldun.

LIRE


Opinion

Pour le respect des droits linguistiques des bascophones

Pour le respect des droits linguistiques des bascophones

01 Février 2018 | YVES MATXIKOTE JORAJURIA (IF)

Cette déclaration (faite lors du conseil municipal du 1er février 2018) donne suite à la drôle de situation qu'a engendré mon intervention en euskara du Conseil de Décembre. Même si mes paroles ont finalement été intégrées presque comme il le faut dans le PV, le problème linguistique persiste et il demande une solution.

LIRE


Opinion

De la vraie défense de la langue basque à Ustaritz

04 Janvier 2018 | JC SAINT-JEAN, POUR LA LISTE USTARITZ AVEC BON SENS

Lors de la séance du conseil municipal du 07 décembre dernier, à l'occasion d'une de ses interventions, l'un des membres de la majorité municipale, comme de coutume s'est exprimé en premier lieu en langue basque, mais avec une différence notable cette fois-ci, en effet il a catégoriquement refusé, dans un second temps, de traduire en français, à l'attention des nombreux élus non bascophones, le sens et la portée de son intervention.

LIRE